Kan een werkgever in geval van disfunctioneren of wangedrag besluiten tot demotie?

Wat is demotie eigenlijk? Demotie betekent veelal een lager salaris en/of verlies van andere voorrechten. Janneke van Gaal-Janssen, jurist, legt het in de wekelijkse OOvB-blog uit aan de hand van een casus waarover de kantonrechter Eindhoven op 6 april j.l. mocht oordelen. 

 

Bij een import- en exportbedrijf in groente en fruit werkt sinds 2016 een medewerkster die zich van productiemedewerker heeft opgewerkt tot supervisor plus. Op 6 augustus 2022 vroeg de werkneemster toestemming aan haar leidinggevende om twee uur eerder van haar werk te mogen vertrekken. De leidinggevende van werkneemster verleent werkneemster echter geen toestemming. Niettemin besluit werkneemster om toch eerder te vertrekken. Werkgever bericht werkneemster vervolgens schriftelijk dat zij wordt teruggezet in de functie van productiemedewerker (met het daarbij behorende salaris).

Werkneemster protesteert tegen de functiewijziging, maar werkgever trekt de opgelegde maatregel niet in. Werkneemster vordert in kort geding onder andere terugplaatsing in de oorspronkelijke functie en betaling van het verschil in salaris.

Volgens de kantonrechter geldt als uitgangspunt dat de inhoud van een arbeidsovereenkomst slechts met instemming van beide partijen kan worden gewijzigd. Daarvan was geen sprake. In de tussen partijen gesloten arbeidsovereenkomst staat een beding dat de werkgever de bevoegdheid geeft om de arbeidsvoorwaarden eenzijdig te wijzigen. Volgens de kantonrechter was van een zwaarwichtig bedrijfsbelang (hetgeen noodzakelijk is om een beroep op een dergelijk beding te kunnen doen) geen sprake. Dat het functioneren van de werkneemster al enige tijd te wensen overliet is ongeloofwaardig omdat zij in 2021 nog is gepromoveerd tot supervisor plus. Voor zover sprake zou zijn van onvoldoende functioneren van de werkneemster, had de werkgever een verbetertraject moeten aanbieden en haar duidelijk moeten maken wat de eventuele consequenties zouden zijn (indien er geen verbetering zou optreden). Ook is onvoldoende gebleken dat het productieproces op de betreffende dag door toedoen van de werkneemster volledig was ontwricht. Het incident op 6 augustus 2022 verdient volgens de kantonrechter aan de zijde van werkneemster niet de schoonheidsprijs, maar de werkgever had moeten zoeken naar minder vergaande oplossingen dan demotie (bijvoorbeeld een tijdelijke correctie maar niet een structurele inbreuk op de primaire arbeidsvoorwaarden). De kantonrechter wijst de vorderingen van de werkneemster dan ook toe.

Tussen schriftelijke waarschuwingen en ontslag bestaan weinig sanctiemogelijkheden voor een werkgever. Een demotie als sanctiemogelijkheid wordt door de rechter niet snel toegelaten. Dit vereist immers een zwaarwichtig bedrijfsbelang dat niet snel wordt aangenomen. Als een werknemer instemt met de demotie dan zijn er natuurlijk meer mogelijkheden. Als minder vergaande oplossing wijst de kantonrechter op de mogelijkheid van een tijdelijke correctie van arbeidsvoorwaarden. Echter, ook een tijdelijke correctie van de arbeidsvoorwaarden is zonder zwaarwichtig bedrijfsbelang in beginsel niet mogelijk.

Heb jij te maken met een werknemer die niet goed functioneert? Neem dan contact op met een van onze juristen om de mogelijkheden te bespreken.