In voorjaar 2021 komt nog een landelijke beëindigingsregeling voor veehouderijen (Lbv) beschikbaar (dit naast de Regeling gerichte opkoop door de Provincies)
Het kabinet stelt € 350 miljoen beschikbaar voor de gerichte opkoop van veehouderijen om de stikstofdepositie op de daarvoor gevoelige Natura 2000-gebieden die overbelast zijn te laten dalen. Doordat de provincie in bepaalde gebieden gericht veehouderijen kan opkopen, wordt gewerkt aan natuurherstel in samenhang met andere gebiedsopgaven.
Daarbij is het mogelijk dat er binnen dat gebied ruimte vrij komt voor nieuwe ontwikkelingen. Bijvoorbeeld voor blijvende of verplaatsende veehouders in dat gebied of voor andere ontwikkelingen, zonder dat dat natuurherstel in de weg staat. Bovendien worden boeren die willen stoppen, op deze manier geholpen. Een veehouder bepaalt zelf of hij tot verkoop aan de provincie wil overgaan. Dit betekent dat de provincie in onderhandeling treedt met de veehouder om overeenstemming te bereiken over de koop.
Bij de gerichte opkoop kan een provincie een vestiging van een veehouder aankopen, als die veehouder daartoe bereid is. Dan wordt er een koopovereenkomst afgesloten tussen de veehouder en de provincie. Over een groot deel van de afspraken binnen deze overeenkomst kunnen zij met elkaar in onderhandeling gaan.
Enkele voorwaarden staan vast, zoals:
- De stikstofdepositie vanuit het bedrijf op het Natura-2000 gebied moet voldoen aan de drempelwaarde (van tenminste 2 mol N/ha/jr);
- De veehouderijvestiging moet definitief worden gesloten;
- De dieren moeten worden afgevoerd, de meststoffen verwijderd;
- Productierechten moeten worden doorgehaald;
- De vergunningen voor de veehouderijvestiging worden ingetrokken of aangepast;
- Het bestemmingsplan moet worden aangepast (door gemeenten);
- De veehouder mag niet op een andere locatie een nieuw veehouderijbedrijf beginnen of een bestaand bedrijf overnemen.
Een van de nevendoelen van deze regeling is het leveren van een bijdrage aan het verminderen van de landelijke stikstofuitstoot om daarmee ontwikkelruimte te creëren. Bijvoorbeeld voor boeren die willen blijven, voor het legaliseren van meldingen of om nieuwe activiteiten anders dan veehouderijen mogelijk te maken.
De regeling heeft daarmee het karakter van een stoppersregeling. Als een veehouder elders opnieuw een bedrijf wil beginnen of een bestaand bedrijf wil overnemen, gaat het om een verplaatsing van de activiteiten. Daar is deze regeling niet voor bedoeld.
Veehouders die willen verduurzamen of verplaatsen (nieuwe vestiging of overname), kunnen gebruik maken van één van de andere regelingen die het ministerie van LNV specifiek voor die doeleinden beschikbaar stelt. Bijvoorbeeld de Subsidie voor innovatie en verduurzaming van stallen (SBV), het Bedrijfsovernamefonds of het Omschakelfonds. Ook kunnen veehouders gebruik maken van de Voucherregeling waarmee zij onafhankelijke bedrijfsadviseurs kunnen inschakelen.
Geldt er een beroepsverbod wanneer een veehouder gebruik maakt van de gerichte opkoopregeling?
Nee, er geldt geen beroepsverbod. Het kan zijn dat een veehouder die gebruik maakt van de gerichte opkoopregeling, een andere veehouderijlocatie heeft dan de locatie waarover de koopovereenkomst gaat. Veehouders mogen die eventuele andere locatie(s) dan gewoon blijven voortzetten.
Veehouders die gebruik maken van deze regeling mogen niet op een andere locatie een veehouderijbedrijf beginnen of overnemen. Er gelden geen beperkingen voor het starten van een akkerbouwbedrijf op een andere locatie.
Het wijzigen van het bestemmingsplan is nodig om de stikstofdepositie op de daarvoor gevoelige Natura 2000-gebieden die overbelast zijn, blijvend te laten dalen. Het is aan de provincie om te bepalen wat er met de aangekochte grond gebeurt. Door gericht veehouderijen op te kopen en de veehouderij-bestemming van de betreffende locatie te wijzigen wordt gewerkt aan natuurherstel in samenhang met andere gebiedsopgaven. Denkbaar is dat de grond wordt verpacht of verkocht, en dit kan onder omstandigheden ook leiden tot extensivering van nabije blijvende veehouderijen. Opgekochte grond kan dus eventueel wel een landbouwbestemming houden.
De maatregel gerichte opkoop is gericht op duurzame natuurverbetering en daarvoor is nodig dat de aangekochte veehouderijvestigingen definitief worden gesloten.
Daarvoor dient de veehouder de dieren af te voeren en de meststoffen op die locatie te laten verwijderen. Ook moet de veehouder het productierecht in de registratie van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) laten vervallen en hij/zij moet er voor zorgen dat de vergunningen voor de veehouderijvestiging worden ingetrokken of aangepast.
Uitgangspunt voor de aankopen is dat de aangekochte bedrijfsgebouwen worden gesloopt tenzij deze voor een nieuwe duurzame bestemming kunnen worden gebruikt.
Verder is in de regeling vereist dat het bestemmingsplan voor de locatie wordt aangepast.
De dierrechten van een veehouder die stopt in het kader van de gerichte opkoopregeling worden ingenomen en doorgehaald. Bij opkoop van veehouderijen door private partijen, in het kader van extern salderen, is er geen koppeling met de dierrechten en zijn deze dus vrij verhandelbaar.
De eerste tranche is per november 2020 beschikbaar. Na evaluatie van de eerste tranche komt de tweede tranche beschikbaar. Hiervoor zal een nieuwe regeling worden gemaakt. De verdeling van de tranches ziet er als volgt uit:
- Eerste tranche: € 100 miljoen (is vanaf november 2020 beschikbaar)
- Tweede tranche: € 100 miljoen (komt, na evaluatie van de eerste tranche, in het najaar van 2021 beschikbaar)
- Derde tranche: € 150 miljoen (komt in 2022 beschikbaar)
Bij de regeling gerichte opkoop gaat het om aankopen van veehouderijen door provincies. Provincies kunnen hiervoor actief veehouders benaderen, maar veehouders kunnen ook zelf melden bij hun provincie dat zij interesse in verkoop hebben. Over de voorwaarden van de koopovereenkomst treden veehouder en provincie met elkaar in onderhandeling, waarvan enkele randvoorwaarden vaststaan. Omdat het geld uit de eerste tranche per november 2020 beschikbaar wordt gesteld aan provincies, kunnen de gesprekken tussen provincies en veehouders ook vanaf dit moment starten.
De gerichte opkoopregeling wordt uitgevoerd door de provincies. Veehouders die geïnteresseerd zijn in opkoop door de provincie, kunnen hiervoor bij de eigen provincie terecht. Ook is er een aankoopcalculator beschikbaar waar veehouders kunnen berekenen of zij wat hun stikstofdepositie betreft in aanmerking komen voor opkoop via deze regeling. Een handleiding voor deze aankoopcalculator is ook beschikbaar.
Het gaat in beide gevallen om vrijwillige regelingen, dus veehouders bepalen zelf of zij willen stoppen. Het gaat in beide gevallen om regelingen voor het geheel en definitief beëindigen van de veehouderijactiviteiten.
De regeling gerichte opkoop is een regeling die door de provincies wordt uitgevoerd, waarbij eerst met specifieke uitkeringen geld wordt verdeeld over de provincies. Vervolgens benaderen de provincies veehouderijen die hebben aangegeven belangstelling te hebben voor deze regeling met een hoge stikstofdepositie op een overbelast Natura 2000-gebied binnen een straal van 10 km van dat gebied. De provincies zullen hierbij met de regionale situatie rekening houden, vanuit hun rol als regisseur van het gebiedsproces. Provincies en veehouders moeten in onderhandeling tot overeenstemming komen over de koop. Hierbij kunnen zij de voorwaarden van de koopovereenkomst deels zelf bepalen, enkele randvoorwaarden liggen vast.
De Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties (Lbv) is een subsidieregeling voor veehouders die willen stoppen. Het zal moeten gaan om een veehouderijvestiging met een bepaalde stikstofdepositie op een overbelast Natura 2000-gebied. In de regeling zal worden vastgelegd hoe het subsidiebedrag wordt bepaald dat stoppende veehouders kunnen krijgen. Er wordt nu gewerkt aan een concept-regeling die binnenkort publiekelijk zal worden geconsulteerd.
Terug
