Na een dieptepunt in het tweede kwartaal van dit jaar groeit de Nederlandse economie naar verwachting vanaf het derde kwartaal weer, meldt het Centraal Planbureau (CPB) maandag. Wel is er waarschijnlijk over het gehele jaar nog sprake van een krimp van 5 procent.
Na de krimp in 2020 volgt in 2021 weer een groei van 3 procent, verwacht het planbureau. De werkloosheid loopt volgend jaar mogelijk op richting de 7 procent. In deze voorspelling gaat het CPB ervan uit dat diverse steunmaatregelen, zoals de NOW- en Tozo-regeling, in oktober aflopen. Ook kent dit scenario geen nieuwe grootschalige lockdown.
CPB-directeur Pieter Hasekamp licht toe: "Ten opzichte van sommige andere landen is Nederland minder hard getroffen. Maar geen misverstand: deze klap is ongekend hard en moet zich nog grotendeels laten voelen. Werkloosheid en faillissementen reageren met vertraging op de crisis, die klap moet eigenlijk nog komen."
Het verloop van de pandemie is zeer bepalend voor de economie. Daarom heeft het bureau ook een scenario ontwikkeld waarin wél sprake is van een tweede strenge lockdown. In zo'n geval zou de werkloosheid oplopen tot 10 procent en zou ook volgend jaar sprake zijn van een economische krimp.
De koopkracht neemt dit jaar door reeds afgesproken loonstijgingen, een gematigde inflatie en lastenverlichting gemiddeld met ruim 2 procent toe. Volgend jaar is de groei van de gemiddelde lonen - en daarmee de koopkrachtstijging - gematigder. Het CPB voegt eraan toe dat sommigen met een groot koopkrachtverlies te maken kunnen krijgen door ontslag of verlies van omzet.
De overheidsfinanciën hebben volgens Hasekamp door de steunmaatregelen en de lagere belastinginkomsten een flinke klap gehad, maar zijn niet in gevaar. De steunmaatregelen leiden echter, zelfs als er geen tweede lockdown komt, tot een ongekend begrotingstekort dat dit jaar uitkomt op 7 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Het CPB raamt dat het tekort volgend jaar op 4 procent uitkomt.
De overheidsschuld stabiliseert eind 2021 op 60 procent van het bbp als een tweede lockdown uitblijft en loopt in het tweedegolfscenario op tot 73 procent, verwacht het CPB. "Dat is nog altijd onder niveaus die als riskant worden gezien. Hierdoor en gezien de conjuncturele situatie ligt het niet voor de hand om nu maatregelen te treffen die het tekort beperken."
De voorspellingen zijn volledig afhankelijk van het verdere verloop van de pandemie. Zo nemen de ene week de aantallen besmettingen toe, en de weken daarna blijven de aantallen stabiel. De dringende oproep aan de bevolking om de basisregels zoals afstand bewaren en thuiswerken te blijven hanteren en het bron- en contactonderzoek zal een tweede lockdown moeten voorkomen. Afhankelijk van de gehoorzaamheid van de bevolking zal snel duidelijk worden hoe de huidige situatie zich zal voortzetten. En daarmee ook de eventuele groei of krimp van de economie voor het komende jaar.
De voorspellingen van het CPB vormen de basis voor het kabinetsbeleid voor 2021