Nederlandse bedrijven sparen relatief veel in vergelijking met ondernemingen in andere Europese landen. Dat concludeert De Nederlandsche Bank (DNB) na onderzoek. Nederlandse bedrijven keren nog niet de helft van hun winst (49 procent) uit als dividend. De gemiddelde dividenduitkering in het eurogebied ligt op 83 procent.
Vooral in het midden- en kleinbedrijf keren ondernemers aan zichzelf steeds minder winst uit. Nog geen derde van de verdiensten wordt aan aandeelhouders uitgekeerd. Bij het mkb is een onderneming vaak in handen van de directeur-grootaandeelhouder. Volgens DNB zorgen "fiscale prikkels" ervoor dat deze ondernemers veel van hun winsten oppotten. Het mkb is volgens de toezichthouder daarmee een belangrijke veroorzaker van het grote spaaroverschot in Nederland.
In 2018 bereikte het Nederlandse overschot op de lopende rekening, de kernindicator voor het spaaroverschot, met 11 procent van het bruto binnenlands product (bbp) een nieuw record. Vooral omdat bedrijven sparen.
Ook de financiële crisis heeft volgens DNB de spaarzin aangewakkerd. Sinds die tijd zijn mkb-ondernemers meer gaan sparen om een groter deel van hun investeringen te financieren met eigen middelen, waarschijnlijk omdat ze minder afhankelijk willen zijn van bankleningen. Ook werd het voor mkb'ers in die periode lastiger om krediet te krijgen.
Dat grote bedrijven meer sparen komt deels door investeringen in het buitenland. Bij de berekening van het spaaroverschot worden wel binnenlandse investeringen in mindering gebracht op de spaargelden, maar niet de buitenlandse investeringen.
Volgens DNB lijken de grote financiële stromen tussen dochter- en moederbedrijven van multinationals deels fiscaal gerelateerd. Het zou kunnen zijn dat hier sprake is van belastingontwijking, maar om dat te kunnen vaststellen is nader onderzoek nodig.
Het is goed dat ondernemers in het mkb hun eigen vermogen hebben versterkt. Dat stelt MKB-Nederland in een reactie op het boevengenoemde rapport van De Nederlandsche Bank (DNB) die het spaaroverschot als 'probleem' neerzette en financiële prikkels wil aanpakken. Die conclusie roept verbazing op bij de ondernemersorganisatie.
"Wij vinden het juist goed dat ondernemers hun eigen vermogen hebben versterkt", aldus voorzitter Jacco Vonhof van MKB-Nederland. "In de crisis bleek dat ondernemers niet genoeg vet op de botten hadden en toen was dat volgens de overheid het probleem. Nu leggen ze buffers aan en is het wéér niet goed."
Volgens Vonhof gaat DNB in zijn rapport onvoldoende in op de logische verklaringen die er zijn, waardoor mkb'ers meer buffers aanhouden. "Het is onbegrijpelijk dat DNB dat nu als een probleem ziet. We hadden juist een compliment voor het mkb verwacht."
Vonhof stelt dat er veel onzekerheid is bij ondernemers, waardoor die ook minder bereid zijn om te investeren. Hij wijst naast de brexit en internationale ontwikkelingen, ook op onzekerheden die het kabinet zou veroorzaken. Hij noemt onder meer het uitstel van de verlaging van de winstbelasting als voorbeeld en ook het stikstof- en PFAS-beleid. Daarvan is nog altijd onduidelijk hoe dat uitpakt voor kleinere bedrijven, zegt Vonhof.
MKB-Nederland heeft de DNB-onderzoekers uitgenodigd om met de achterban te komen praten en zelf te horen wat beweegredenen zijn geld opzij te zetten. De organisatie vindt het ongepast dat DNB op grond van het spaaroverschot concludeert dat er genoeg ruimte is voor hogere loonstijgingen in het mkb. "De lonen stijgen, ook in het mkb, waar dat kan. Maar dat kan lang niet overal", aldus Vonhof.
Terug
